Dimi Furaw

Farigan ni dimi furaw

Fura minnu bɛ dimi ni farigan fitiniw na o dɔw ye parasetamɔli ye (min tali tɛ fɛn kɛ den na ani n’a bɛ u ka banaw nɔgɔya), asipirini, ani ibiporofɛni. Asipirini ni ibiporofɛni bɛ funu fana jigin (funu min ni joli don). O la, misali la ni aw sentamakuru mugura u tɛ dan o dimi sumani dɔrɔn ma, nka u bɛ se ka a funu fana jigin. O b’a to a tigi bɛ kɛnɛya teliya la. Nka farigan ni sangarannabanaw bɛ den minnu na, olu man kan ka asipirini ta.

I kana tɛmɛ nin fura fɔlen ninnu hakɛ laɲininen kan den ma. A furaw bɛɛ bɛ se ka degun wɛrɛw lase mɔgɔ ma n’u tali damatɛmɛna. Misali la, asipirini ibiporofɛni takojuguya bɛ na ni furudimi juguman bilali ye a tigi la. Parasetamɔli damatɛmɛni b’o kɛ baga ye fari la. Ni farigan walima dimi jugu don, walasa aw bɛ se ka kisi u tali damatɛmɛni ma, aw bɛ u ta ka bɔ ɲɔgɔn kɔrɔ i n’a fɔ ni aw ye parasetamɔli dɔ ta sisan, aw bɛ ibiporofɛni dɔ ta siɲɛ wɛrɛ.

Asipirini, Aspirine (asetilisalisiliki kumu, acide acétylsalicylique)

A kisɛ miligaramu 300 bɛ sɔrɔ.
A kisɛ miligaramu 75 (kisɛ ¼) bɛ yen denmisɛnniw kama (fɔcogo wɛrɛ la denmisɛnni asipirini)

Asipirini ye dimimadalan daduman ɲuman ye. A bɛ dimi mada, ka fari sumaya ani ka funu juguyali bali. A bɛ sɔgɔsɔgɔ juguyali bali ani ka dɔ bɔ ŋɛɲɛ na. Asetaminofɛni ka fisa denmisɛnw ma ka tɛmɛ asipirini kan, denmisɛn minnu tɛ san 12 bɔ.

Asipirini bɛ sɔrɔ dimimada fura ni kolocifuraw ni murafura la, nka u da ka gɛlɛn wa tuma dɔw u ma ɲi ka tɛmɛ asipirini gansan kan.

A tali faratiw ni u kunbɛnniw:

Aw kana asipirini ta furudimi ni dumuniyɛlɛmabaliya la. Kumu bɛ asipirini na, o de bɛ a to a bɛ furulabanaw juguya. O kun kelen na furudimitɔ man kan ka asipirini ta.
Asipirini bɛ furudimi walima nsɔnkunan bila mɔgɔ dɔw la. Walasa o kana aw sɔrɔ, aw bɛ asipirini ta ni nɔnɔ ye, walima buwasɔngazima walima aw bɛ ji caman min a kan walima aw bɛ a ta dumuni senfɛ.
Aw kana tɛmɛ asipirini diko 1 kan farilajidɛsɛtɔ ma fo ni a ye sugunɛ sɔrɔ ka ɲɛ.
A ka fisa aw kana asipirini di denw ma minnu tɛ san 12 bɔ ani denyɛrɛniw (asetaminofɛni ka fisa olu ma ni asipirini ye) ani sisantɔw (o bɛ sisan juguya).
Aw ye asipirini mabɔ denmisɛnniw na. A caman bɛ u bana.
Aw kana a di musokɔnɔma ma.

Asipirini tata hakɛ dimi ni farigan na

Furakisɛ miligaramu 300 don

Aw bɛ lɛri 4 walima lɛri 6 don fura tali ni ɲɔgɔn cɛ tile kɔnɔ. Aw kana a tata hakɛ caya ni miligaramu 2400 ye (kisɛ 8) tile kɔnɔ. Aw kana a di denmisɛnni ma ka caya ni siɲɛ 4 ye tile kɔnɔ.

Baliku: kisɛ 1 walima 2 (miligaramu 300 ka se 600 ma)
Den san 8 ka se san 12 ma: kisɛ 1 (miligaramu 300)
Den san 3 ka se san 7 ma: kisɛ ½ (miligaramu 150)
Den san 1 ka se san 2 ma: kisɛ ¼ (miligaramu 75)

(Ni dimi bɛ muso min ka koli senkɔrɔ walima koloci juguman bɛ mɔgɔ minnu na, olu ka tata hakɛ bɛ caya. Nka kilogaramu o kilogaramu, aw kana tata hakɛ caya ni miligaramu 130 ye tile kɔnɔ. Ni aw tulonw bɛ mankan bɔ, aw bɛ dɔ bɔ a tata hakɛ la.)

Asipirini kisɛ miligaramu 75 (den ka asipirini)

Aw bɛ a di den ma siɲɛ 4 tile kɔnɔ:

Den san 8 ka se san 12 ma: kisɛ 4 (miligaramu 300)
Den san 3 ka se san 7 ma: kisɛ 2 ka se 3 ma (miligaramu 150 ka se 225 ma)
Den san 1 ka se san 2 ma: kisɛ 1 (miligaramu 75)
Den min tɛ san 1 bɔ: aw kana asipirini di o ma

Parasetamɔli, asetaminofɛni (Paracétamol, acétaminophène)

Parasetamɔli ye fura duman ye farigan ni dimi misɛnninw na. A sɔngɔ fana man gɛlɛn.

Ladili nafama

I kana sɔn fewu ka fura tali kɛ ka tɛmɛ tata hakɛ kan. A damatɛmɛnen ye baga ye biɲɛ ma wa a bɛ se ka fagali kɛ. Aw bɛ fura lasago yɔrɔ la denw tɛ a sɔrɔyɔrɔ min na, kɛrɛnkɛrɛnnenya na ni timiya bɛ a la i n’a fɔ siro.

Murafuraw bɛ dila ni parasetamɔli ye tuma dɔw la. O la, olu ni parasetamɔli man kan ka di bana kelen na ɲɔgɔn fɛ den ma. N’o tɛ a laban bɛ kɛ takojuguya ye i bolo ka bala i yɛrɛ la.

A tacogo

Parasetamɔli miligaramu 10 ka se 15 ma, o bɛ di den kilogaramu 1 o kilogaramu 1 jate la (ka 10 walima 15 sigiyɔrɔma den kilogaramu hakɛ la) lɛri 4 o lɛri 4 walima ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma. I kana tɛmɛ diko 5 kan waati 24 kɔnɔ. Ni den kɔrɔtacogo t’i bolo, aw bɛ a ka fura hakɛ suma n’a si hakɛ ye:

San 1 duguma: aw bɛ mg 62 di lɛri 4 o lɛri 4 walima ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma (furakisɛ min ye mg 500 ye o tilayɔrɔ 8 la kelen: ⅛).
San 1 ka taa san 2 la: aw bɛ mg 125 di lɛri 4 o lɛri 4 walima ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma (furakisɛ min ye mg 500 ye o tilayɔrɔ 4 la kelen: ¼)
San 3 ka se san 7 ma: aw bɛ mg 250 di lɛri 4 o lɛri 4 walima ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma (furakisɛ min ye mg 500 ye o tilayɔrɔ 4 la 2: ½)
San 8 ka se 12 ma: aw bɛ mg 375 di lɛri 4 o lɛri 4 walima ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma (furakisɛ min ye mg 500 ye o tilayɔrɔ 4 la saba: ¾)
Baliku: aw bɛ mg 500 fo ka se mg 1000 (garamu kelen) di

Ibiporofɛni, Ibuprofène

Ibiporofɛni bɛ farikumu ni kurutugudadimiw nɔgɔya ka fara kunkolodimi ni farigan fitiniw kan.

Ibiporofɛni kɔlɔlɔw

Ibiporofɛni bɛ se ka kɔnɔdimi bila mɔgɔ la. Nka n’aw bɛ a ta ni nɔnɔ ye walima ni dumuni dɔ ye o bɛ o gɛlɛya nɔgɔya.

Ladili nafama

Kana ibiporofɛni ta ni asipirini bɛ ŋɛɲɛ walima kurukuru bila i fari la. Ni aw fari tɛ sɔn u fila la kelen ma, a ka c’a la i fari fana tɛ sɔn tɔ kelentɔ ma. Kana ibiporofɛni di den ma min si tɛ kalo 6 bɔ.

A dicogo

Aw bɛ mg 5 di kilogaramu 1 o kilogaramu 1 jate la ka se mg 10 ɲɔgɔn ma. Ni den peseminɛn tɛ aw bolo, aw bɛ fura hakɛ suma a sisan hakɛ fɛ:

Kalo 6 ka taa san 1 na: aw bɛ mg 50 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 1 ka se san 2 la: aw bɛ mg 75 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 2 ka taa san 3 la: aw bɛ mg 100 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 4 ka se san 5 la: aw bɛ mg 150 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma
San 6 ka taa san 8 na: aw bɛ mg 200 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 9 ka se san 10 na: aw bɛ mg 250 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 11: aw bɛ mg 300 di lɛri 6 o lɛri 6 walima ka se lɛri 8 o lɛri 8 ma.
San 12 ka yɛlɛn: aw bɛ mg 200 fɔ fo 400 ɲɔgɔn di lɛri 4 o lɛri 4 lɛri ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma.

kana tɛmɛ cogo si la mg 40 kan kilogaramu la tile kɔnɔ. Kana tɛmɛ diko 4 kan tile kɔnɔ. Kana tɛmɛ tile 10 kan fana a dili la don o don.

Ɛrigotamini, Ergotamine (Kafɛrigɔti, Cafergot) – Kunbabinfura

Ɛrigotamini miligaramu 1 bɛ sɔrɔ furakisɛ la

Ɛrigotamini kafeyinilama tata hakɛ kunbabin na:

Baliku: aw bɛ kisɛ 2 di kabini kunbabin taamasiɲɛ fɔlɔw bɛ ye, o kɔ aw bɛ kisɛ 1 ta miniti 30 o miniti 30 fo ka dimi ban. Nka aw kana a tata hakɛ caya ni kisɛ 6 ye lɛri 24 kɔnɔ walima kisɛ 10 dɔgɔkun kɔnɔ.

Aw ye aw janto nin na: aw kana fura in ta tuma bɛɛ. Musokɔnɔma man kan ka a ta.

Kodeyini (Codéine, sulfate de codéine)

Kodeyini ye dimimadafura ye min ni opiyasew ye kulu kelen ye. A bɛ kɛ ka dimigɛlɛnw furakɛ. Aw bɛ kodeyini ta n’o y’a sɔrɔ fura minnu bɛ ta dimi nɔgɔmanw na, o furaw tɛka se bana in na bilen.

Kɔlɔlɔw

Kodeyini bɛ se ka kɔnɔja (gɛlɛya banakɔtaa bɔli la) ani sugunɛ sɔrɔli gɛlɛya la

Fɔɔnɔnege, fɔɔnɔ, ŋɛɲɛ, ani kungolodimi.

Kunnafoni nafama!

Kodeyini ye ye fura ye, mɔgɔ ka teli ka deli fura min na (mɔgɔ tɛ ɲɛ fura min kɔ). Aw kana sɔn ka waatijan kɛ a tali la walima ka to k’a ta.
Aw kana dɔlɔ min aw bɛ kodeyini ta tuma min na, barisa a bɛ se ka kɔlɔlɔ jugumanw lase a aw ma, fo ka se saya ma.
N’aw bɛ to ka kodeyini ta, a bɛ se ka nalo tali bila aw la walima gɛlɛya wɛrɛw. Aw kana a ta abada n’aw bɛka mobili boli walima n’aw bɛka baarakɛ, baara min bɛ hakilisigi kofɔ.
N’aw b’a fɛ ka kodeyini tali jɔ, aw bɛ fɔlɔ ka dɔ bɔ a tata hakɛ la dɔɔni dɔɔni ka waati kɛ. A tali dabilali yɔrɔnikelen, o bɛ na ni kɔlɔlɔ wɛrɛw ye
Aw kana kodeyini di mɔgɔ ma a delila ka faritanabana gɛlɛn lase mɔgɔ min ma.
Aw kana kodeyini di muso kɔnɔmaya ma, walima den bɛ muso minnu sin na.

A tacogo

Aw bɛ kodeyini ta dumuni senfɛ

Den san 3 fo ka se san 6 ma: Aw bɛ a miligaramu ½ fo ka se miligaramu 1 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma.
Den san 7 fo ka se san 12 ma: Aw bɛ a miligaramu 15 fo ka se miligaramu 30 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma.
Den san 12 sanfɛ: Aw bɛ a miligaramu 15 fo ka se miligaramu 60 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma. Aw kana tata hakɛcaya ni miligaramu 360 ye tile kɔnɔ.

Morifini (Morphine, sulfate de morphine ou le chlorhydrate de morphine)

Morifini ye dimimada fur aye min ni opasew ye kulu kelen ye. A bɛ kɛ ka dimi nɔgɔnw ni dimi gɛlɛnw furakɛ.

Kunnafoni nafama!

Morifini ye fura ye, mɔgɔ ka teli ka deli fura min na (mɔgɔ tɛ ɲɛ fura min kɔ). Aw kana sɔn ka waatijan kɛ a tali la walima ka to a tali la

Aw kana dɔlɔ min ni aw bɛka morifini ta. A bɛ se ka kɔlɔlɔw jugumanba lase aw ma fo ka se saya ma.

Aw kana kodeyini di muso ma, den bɛ muso minnu sin na. Fura bɛ se ka taa nɔɔnɔ na ka tɔɔrɔ lase denyɛrɛni na.

Aw kana morifini di mɔgɔ ma a delila ka faritanabana gɛlɛn lase mɔgɔ min ma

A tacogo

Ni dimi nɔgɔn don walima dimi jugu

Denyɛrɛni kalo 6 duguma: kilogaramu o kilogaramu, aw bɛ a miligaramu 0,1 ta, lɛri 3 o lɛri 3 ka se lɛri 4 o lɛri 4 ma. Ni aw tɛ se ka a tigi girinya hakɛ ta, aw bɛ miligaramu 0,5 di a ma, lɛri 3 o lɛri 3 fo ka se lɛri 4 ma.
Den kalo 6 sanfɛ: kilogaramu o kilogaramu, aw bɛ miligaramu 0,2 di fo ka se 0,5 mg, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma ni a ɲɛci bɛ

Ni peseminɛn tɛ aw bolo, aw bɛ fura hakɛ suma k’a kaɲɛ ni a tigi si hakɛ ye:

Den kalo 12 ka se san 1 ma: Aw bɛ a miligaramu 2 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma.
Den san 1 ka se san 5 ma: Aw bɛ a miligaramu 3 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma.
Den san 6 ka se san 12 ma: Aw bɛ a miligaramu 8 di, lɛri 4 o lɛri 4 ka se lɛri 6 o lɛri 6 ma
Den san 12 sanfɛ: Aw bɛ a miligaramu 10 fo ka se 30 di, lɛri 4 o lɛri 4, ni a ɲɛci bɛ

Ni dusukundimi don

Aw bɛ a pikiri miligaramu 10 kɛ sogobu fɛ (bobara walima woro la). Pikiriji lataa dɔɔni dɔɔni miniti 5 kɔnɔ. (Miniti o miniti, aw bɛ miligaramu 2 kɛ a tigi la) Aw bɛ pikiri filanan kɛ ni a ɲɛci bɛ, aw bɛ a miligaramu 5 fo ka se 10 kɛ.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →