Sigida 8 Furaw hakɛ tata sumancogo ani u dicogo
Furaw sumanen don ka u hakɛ kɛ garamu (g), ni miligaramu (mg), ni mikɔrɔgaramu (mcg) ye.
1000 mg = 1 g (miligaramu ba kelen bɛ bɛn garamu kelen ma)
1 mg = 0,001 g (miligaramu kelen bɛ bɛn garamu tilayɔrɔ ba kelen ma)
1.000 mcg = 1 mg (mikɔrɔgaramu wa kelen bɛ bɛn miligaramu kelen ma)
Misali la
Asipirini garamu tilancɛ bɛ asipirini (aspirine) kisɛ kelen na.
Nin bɛɛ kɔrɔ ye garamu tilancɛ ye:
Asipirini garamu kelen tilayɔrɔ segin bɛ denw ka asipirini kisɛ kelen na.
Nin bɛɛ kɔrɔ ye garamu kelen tilayɔrɔ segin ye:
A ka fisa kosɛbɛ k’a dɔn furamugu forokoni kelen walima furaji bara kelen kilogaramu walima miligaramu hakɛ ye min ye.
Misali la, ni i ka kan ka asipirini (aspirine) di den ma, ni o ye a sɔrɔ denw ta tɛ i bolo, i ka a dɔn ko:
(Dilanfɛnw na fanba ye. Asipirini yɛrɛ bɛ se ka wele o tɔgɔ in na.)
Denw ka asipirini ɲɔgɔn 4 bɛ balikuw ka asipirini kelen na. Denw ka asipirini kelen bɛ bɛn balikuw ka asipirini kisɛ kelen tilayɔrɔ naani (¼) ma. O la i bɛ se balikuw ka asipirinikisɛ kelen tilayɔrɔ naani di denw ma.
Penisilini bɛ suma tuma dɔw la ka kɛ kun ni kun ye:
U = kun (kun kelen, tubabukan: Unité)
1.600.000 U = 1 g (garamu kelen)
Fura dɔw bɛ yen minnu bɛ bɔ bugunbin na (kununta, sɔgɔlita) U 400.000
U 400.000 = miligaramu 250 ma
Janto: fura dɔw bɛ yen, i n’a fɔ banakisɛfagalan minnu foroko bɛ feere ka a sɔrɔ u bonya ni u girinyaw tɛ kelen ye.
250 mg
Miligaramu 250
100 mg
Miligaramu 100
50 mg
Miligaramu 50
Ni i bɛ fura ta, a nafa ka bon kosɛbɛ i ka i janto fura tata hakɛ yamaruyalen na. I ka kan ka fura garamu ni a miligaramu hakɛ lajɛ ka ɲɛ.
Misali la:
Ni a sɛbɛnnen don furasɛbɛn kan: teramisini, (terramycine) mg 250 foroko 4 tile kɔnɔ, ni dɔ wɛrɛ tɛ yen mg 100 furamugu forokonilama foroko kɔ, o la i bɛ foroko 2 (o min ye foroko kelen tali ye foroko fila o fila la ½) ta siɲɛ 4 tile kɔnɔ.
100 mg + 100 mg + 50 mg = 250 mg
Sirojiw, sɔrɔmulakɛfɛnw, sɔrɔmujiw ani furajima wɛrɛw, hakɛ sumannen don miligaramu na.
mL = mililitiri
1 litiri= 1.000 mL
Nin fura ninnu ka kan ka min ni kafeminkutu (walima dumunikɛkutu) ye. I ka kan ka kutu fitini dɔ ɲini (min bɛ wele ko kafeminkutu) ani kutu kunbaba (min bɛ wele dumunikɛkutu).
Kafeminkutu ɲɛ 1 = mL 5 ye (kutu fitini)
dumunikɛkutu ɲɛ 1 = mL 15 ye (kutu kunbaba)
Kafeminkutu 3 = dumunikɛkutu
Kutu fitini ɲɛ 3 = kutu kunbaba ɲɛ 1 ye
Ni a sɛbɛnnen don furasɛbɛn kan kafeminkutu ɲɛ kelen, o kɔrɔ ye mL 5 ye. I ka i janto nin na: tuma dɔw la mililitiri 8 bɛ se ka kɛ kutu fitini dɔw kɔnɔ. Kutu fitini ka kan ka bɛn mL 5 ma, a man kan ka caya ni o ye walima ka jigin o dugu ma.
1. I bɛ kutu san min ɲɛ kelen ye mililitiri 5 ye
walima
2. I bɛ siro san min bɛ feere ni manakutuni ɲɛgɛnnen ye ka kɛ mL 5 ye. Ci min bɛ o cɛmancɛ la o bɛ mL 2.5 jira. I bɛ o kutu in mara siɲɛ wɛrɛw kama.
walima
3. I bɛ taamasiɲɛ bila tobilikɛkutu dɔ la ka sɔgɔlibiɲɛ bara kɔnɔji mL 5 kɛ o kɔnɔ.
Ni kutu tɛ i bolo, i bɛ minɛn dɔ ɲini i bɛ furajimaw suma ni min ye. I bɛ o bɔ sumancogo fɔlen sira fɛ.