Misali minnu na fura dɔw tali ye farati ye

Ka a fɔ ko fura dɔw ni dumuni dɔw tɛ taa ɲɔgɔn fɛ, o tɛ tiɲɛ ye. Misali la, furasi tɛ yen ko min ni sogo, foronto, buyaki walima lenburuba tɛ bɛn (nka tulumadumuniw walima foronto caman bɛ dumuni minnu na, olu ka jugu furu walima nugulabanaw ma (aw ye Sigida 10 Furakɛli kunfɔlɔ ni Sigida 12 Kɛnɛya sabati fɛɛrɛw lajɛ). Fura dɔw bɛ ko wɛrɛ kɛ mɔgɔ la ni a tigi bɛ dɔlɔ min. Aw ye Metoronidazɔli, Métronidazole lajɛ.

Mɔgɔ ka kan ka fura dɔw to yen ni a bɛ lahalaya dɔw la.

1. 
1. Muso kɔnɔma walima denbatigi man kan ka furasi ta fo ni a ɲɛciba bɛ yen (aw ye Sigida 11 lajɛ). (Nka witaminiw walima nɛgɛ bɛ sɔrɔ furakisɛ minnu na, olu tali tɛ basi ye u ma. Fana, muso sidatɔ minnu bɛ sindi la u denw ma, olu ka kan ka furaw ta minnu bɛ sidabana bali ka yɛlɛma denw fɛ. Aw ye sɛbɛn ɲɛ Sidabana ni kɔnɔmaya lajɛ.)

1. 
2. Aw ye aw kɔlɔsi kosɛbɛ furaw dili la denyɛrɛniw ma; ni aw bɛ se, aw ye dɔgɔtɔrɔ ɲininka fɔlɔ. Aw kana fura dita caya kojugu.

1. 
3. Gɛlɛyaw, faritɛnɛbanaw, fariŋɛɲɛw ni o ɲɔgɔnna wɛrɛw delila ka mɔgɔ minnu minɛ u kɛlen kɔ ka penisilini, silifamidi walima fura wɛrɛw ta, o tigiw man kan ka o fura kelenw ta tuguni, u ka ɲɛnɛmaya tɔ la barisa a farati ka bon. (Aw ye fura dɔw pikiri kɛli kɔlɔlɔw lajɛ Sigida 9 na.)

1. 
4. Furudimi walima nsɔnkunan bɛ mɔgɔ minnu na, olu ka kan ka furaw tali dabila, asipirini bɛ fura minnu na. Dimi mada furaw ni siteroyidi bɛɛ (aw ye sɛbɛn ɲɛ Parasetamɔli, asetaminofɛni (Paracétamol, acétaminophène) lajɛ) bɛ furudimi ni dumuni yɛlɛmabaliya juguya. Dimi mada fura min tɛ gɛlɛya lase furu ma, o ye asetaminofɛni de ye (parasetamɔli, aw ye sɛbɛn ɲɛ Biɲɛdimi lajɛ).

5. Fura dɔw tali farati ka bon bana kɛrɛn­kɛrɛnnen dɔw la. Misali la, sayitɔw man kan ka furakɛ ni banakisɛ­fagalanw walima fura farinmanbaw dɔw ye, barisa fiɲɛ bilalen don u biɲɛ na, a la furaw bɛ se ka kɛ pɔsɔnni ye u farikolo ma (aw ye sigida Farikolojidɛsɛ taamasiɲɛw lajɛ).
6. Farilajidɛsɛ walima kɔmɔkililabana bɛ mɔgɔ minnu na, olu ka kan ka u ka fura tataw dɔn. Fura minnu bɛ farikolo degun, aw kana tɛmɛ olu tako kelen kan, fo a tigilamɔgɔ ka ɲɛgɛnɛ kɛ ka ɲɛ. Misali la, ni farigan jugumanba walima farilajidɛsɛ bɛ den dɔ la, aw bɛ asipirini kisɛ kelen dɔrɔn di a ma fo a ka ɲɛgɛnɛkɛ daminɛ tuguni. Aw kana silifamidi di farilajidɛsɛ­bagatɔ ma abada.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →