Sigida 7 Banakisɛfagalanw
Sigida 7
Banakisɛfagalanw ye mun ye
ani u bɛ ta cogodi?
Ni banakisɛfagalanw kɛra u kɛcogo ɲuman na, u bɛ kɛ fura nafamaw ye. U bɛ banamisɛnniw ni banagɛlɛn dɔw kɛlɛ minnu bɛ sɔrɔ banakisɛw fɛ. Banakisɛfagalan minnu kodɔnnen don, olu filɛ: penisilini (pénicilline), tetarasikilini (tétracycline), sitɛrɛpitɔmisini (stréptomycine), kuloranfenikɔli (chloramphénicol) ani silifonamidi (sulfonamides).
Banakisɛfagalanw tɛ kɛ ka bana bɛɛ furakɛ. Farati bɛ u kelen kelen bɛɛ tali la, nka a dɔw farati ka bon ka tɛmɛ dɔw kan. Ni an bɛ banakisɛfagalanw kɛ ka an furakɛ, an ka kan ka an janto u tacogo la.
Banakisɛfagalanw lakodɔnnenw don u tɔgɔw ni u suguyaw fɛ, nka u caman bɛ nin kulu kofɔlen ninnu na. Nin gafe in kɔnɔ, an bɛna kuma banakisɛfagalan minnu kan olu de filɛ:
Banakisɛfagalanw suguyaw | Suguya minnu lakodɔnnenw don | Sɛbɛn ɲɛ |
Penisilini (Les Pénicillines) |
Ɔsipɛni (Ospen), Bipeni (Bipéni), Ɛkisitansilini (Extencilline) | Pikirimuguw (penisilini, pénicilline) |
Anpisilini* (Ampicilline*) | Totapɛni (Totapen), Pɛnbiritini (Penbritine) | Kunfinnin ni amɔkisisilini (ampicilline et amoxicilline) |
Tetarasikilini (Tétracycline) | Hɛkisasilini (Hexacycline), Shimosikilini (Chymocycline) | Tetarasikiliniw, Tétracycline |
Silifamidi (Les sulfamides): Kotirimɔkizazɔli (Cotrimoxazole) | Silitirɛni (Sultirène), Gantiriyowani (Gantrioine), Bakitirimu (Bactrim) | Silifonamidi, Sulfamidés |
Sitɛrɛpitɔmisini (Stréptomycine) | Inisilini (Unicilline), Panotirilini (Panotrilline) | Sitɛrɛpitɔmisini, Stréptomycine |
Kuloranfenikɔli (Chloramphénicol) | Tifomisini (Tifomycine) | Kuloranfenikɔli, chloramphénicole |
Eritoromisini (Érythromycine) | Abotisini (Abboticine), Poropiyosini (Propiocine) | Eritoromisini, Érythromycine |
Sefalosiporɛn (Les céphalosporines) | Kefilɛkisi (Keflex) | Sefalɔsiporiniw, Cephalosporines |
*An ka a dɔn ko anpisilini (ampicilline) ye penisilini (pénicilline) suguya dɔ ye min ka jugu banakisɛw ma ka tɛmɛ fura tɔw kan.
Ni banakisɛfagalan bɛ aw bolo, aw dun tɛ a dɔn banakisɛfagalan suguya min don, aw ka kan ka sɛbɛnni fitiniw kalan minnu bɛ a tɔgɔ duguma fura foroko kan. Misali la, fura min tɔgɔ Parakisini (Paraxin), aw bɛna a sɛbɛnnen ye a duguma “kuloranfenikɔli (chloramphénicol)”, o ye penisilini (pénicilline) suguya dɔ ye.
Aw bɛ kuloranfenikɔli (chloramphénicol) ɲini Sigida 25 Gafe in kɔnɔ fura kofɔlenw tacogo yɔrɔw la (sɛbɛn ɲɛ Kuloranfenikɔli, chloramphénicole). Aw bɛna a kɔlɔsi ko fura in bɛ kɛ ka banagɛlɛnw de furakɛ i n’a fɔ tifoyidi, aw bɛna a ye kɛrɛnkɛrɛnnenya la ko faratiba bɛ fura in dili la denyɛrɛni ma.
Aw kana banakisɛfagalan kɛ ka aw yɛrɛ furakɛ abada ka a sɔrɔ aw tɛ a suguya ni a ɲɛci dɔn, barisa kɔlɔlɔ bɛ u tali la.
Banakisɛfagalan ninnu takun, u tali kɔlɔlɔw ni u tacogo ɲɛfɔlen don gafe in laban na. Fura ninnu tɔgɔ bɛ sarada kelen kelen ka kɛ siginidenw ye, aw bɛ u ɲini o Sigida 25 la (sɛbɛn ɲɛ Furaw tɔgɔ).