Sigida 19 Denbaw ni matɔrɔniw ka kunnafoniw
Muso mana jigin dɔrɔn:
Den bangeyɔrɔ la, i b’a sɔrɔ barajuru ka bon, ani fana a ɲɛ ye bulama ye. Aw ka kan ka jɔ:
Sanga kunkuruni kɔfɛ, a bɛ misɛnya ani ka jɛya ka bɔ. O waati la, aw b’a siri ka ɲɛ, ni finimugu jalan sanuman dɔ ye walasa joli kana se ka bɔ. O kɔ, aw bɛ sɔrɔ k’a tigɛ i n’a fɔ a jiralen bɛ ja la cogo min na.
A y’a janto nin na kosɛbɛ: Den barajuru ka kan ka tigɛ ni lamu kura kura ye.
Sani aw ka lamu dayɛlɛ, aw ka kan k’aw tɛgɛ ko ni safinɛ ye. Ni lamu tɛ aw bolokɔrɔ, aw bɛ barajuru tigɛ ni sizo tobilen ye. Barajuru ka kan ka tigɛ tuma bɛɛ k’a surunya barakun na.
Barajuru tigɛyɔrɔ ni barakun cɛ man kan ka tɛmɛ santimɛtiri fila kan. Nin fɛnw kɛli nafa ka bon kosɛbɛ barisa a bɛ denyɛrɛni kisi tetanɔsibana ma.
Aw bɛ den barajuru saniya tuma bɛɛ, aw kana to a ka ɲigin. Aw b’aw tɛgɛ saniya tuma bɛɛ san’aw k’a maga barajuru la.
Ni joli jara den barajuru la k’a nɔgɔ kojugu, aw b’a jɔsi dɔɔni dɔɔni ni alikɔli ye walima “bleue de methylene”. Aw kana fura wɛrɛ foyi kɛ den barajuru la. Bɔgɔ ni nɔgɔ man ɲi a ma. U bɛ se ka tetanɔsibana bila den na k’a faga. (Sɛbɛn ɲɛ Tetanɔsi (Jaŋɔyin / nɛgɛtigɛbana) n’a kun lajɛ.)
A ɲuman ye ka barajuru bila fiɲɛ na, o bɛ barajuru binni teliya. Den ka finiw falenfalenni tuma caman, o ka fisa ni bandi sirili ye a la; barisa bandi sirili bɛ se ka kɛ sababu ye ka nɛ don joli la. O la, barajuru ka kan ka kɔlɔsi walasa nɔgɔ ni gɔngɔn kana d’a la. Aw bɛ den kɔlɔsi a tabagaw ka fini nɔgɔlenw na. Barajuru mana nɔgɔ, a ka kan k’a jɔsi ni ji kalan ye ani alikɔli siɲɛ kelen tile kɔnɔ.
N’aw bɛ kusi don den na, aw kan’a to a ka se barajuru ma. Ni barajuru walima a kɛrɛdaw bilen don, a bɛ nɛ bɔ walima a kasa bɛ bɔ, sɛbɛn ɲɛ Denyɛrɛni ka bana minnu bɛ mɔgɔ jɔrɔ, olu taamasiɲɛw filɛ lajɛ.
Den barajuru bɛ bin a bangeni tile 5 ka taa tile 7 la. Ni barajuru binna, joli walima ji salasala dɔɔni bɛ se ka bɔ a la, o tɛ baasi ye. Nka ni basi ni nɛ bɛ bɔ kosɛbɛ, aw bɛ taa n’a ye dɔgɔtɔrɔso la.
Aw bɛ basi ni nɔgɔw ko ka bɔ den fari la ni fu magaman ye. O kɔ, aw b’a jɔsi janko ni nɛnɛ bɛ. Aw bɛ fini giriman don a la walasa nɛnɛ kan’a minɛ. (Aw b’aw janto a la, ka d’a kan nɛnɛ digi ka di denyɛrɛni na).
Den man kan ka bila ji la sani a bara ka kɛnɛya (ka ta tile 5 fo ka se tile 8 ma). Tile segin kɔfɛ, den ka kan ka ko ni ji wɔlɔkɔlen ni safinɛ ye min man farin den fari ma.
Ni barajuru tigɛra dɔrɔn, sinji ka kan ka di den ma; o bɛ tonso bɔli teliya, ka basibɔn bali.