Boloci – yɛrɛtanga fɛɛrɛ bɛɛ la nɔgɔman ani a bɛɛ la ɲuman

Boloci bɛ mɔgɔ tanga bana jugu caman ma. Jamana bɛɛ ni a ka boloci baara kɛcogo don wa a ka ca a la a bɛ kɛ fu la. Bolocila minnu bɛ na aw ka sigidaw la, aw bɛ olu dɛmɛ u ka baara la. Ni bolocilaw yɛrɛ ma na, aw bɛ taa ni denmisɛnniw ye aw kɛrɛfɛ kɛnɛyasow la walasa u bolo ka ci.

Aw ka kan ka denmisɛnniw boloci u kɛnɛman o ka fisa u banabagatɔ bolocili ye.

Banakunbɛnfura minnu nafa ka bon denmisɛnniw ma, olu de filɛ:

D.T. COQ boloci bɛ kɛ ka kannabagani, nɛgɛtigɛbana ani keteketeni kunbɛn. Nin boloci ninnu ka kan ka kɛ den na a kalo 2. 1 bɛ kɛ a kalo 4, 1 a kalo 6, 1 wɛrɛ a kalo 18. Tuma dɔw la boloci kelen bɛ fara a kan san 4 ni san 6 cɛ.
Senfagabana boloci. Ale toniko kelen bɛ kɛ den da kɔnɔ kalo o kalo, kalo saba kɔnɔ. A ka ca a la a bɛ daminɛ den kalo saba. A ɲininen don aw fɛ aw kana sin di den ma lɛri fila sani fura ka toni den da ani lɛri fila fura toninen kɔfɛ den da. Sidabana tigilamɔgɔ bɛ du minnu kɔnɔ, olu ta ka kɛ pikiri ye o ka fisa ni furaji ye. Senfagabana boloci ni D T COQ pikiri bɛ se ka kɛ ɲɔgɔn fɛ.

BCG ye sɔgɔsɔgɔninjɛ kunbɛn boloci ye. Ale bɛ kɛ siɲɛ kelen. A pikiri bɛ kɛ numanbolo la wolo kɔrɔ. Denw bolo bɛ se ka ci u woloyɔrɔ la walima o kɔfɛ. Ni sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ duden dɔ la, a ka fisa ka o dudenwbolo ci u bangeni dɔgɔkun fɔlɔ kɔnɔ walima a kalo kelen kɔfɛ. Bolocida bɛ kɛ joli ye, o nɔ bɛ tila ka kɛ jolifɔn ye.
Ɲɔni (a dɔnnen don fana ni kulezon ye) Ale pikiri bɛ kɛ den na a kalo 9, a tɛ kɛ ka kɔn o ɲɛ. Tuma dɔw la, filanan bɛ kɛ den kalo 15 walima o kɔfɛ. Jamana dɔw la boloci 3 bɛ fara ɲɔgɔn kan ka kɛ 1 ye ni a bɛ wele ko “PRO” o bɛ kɛ ka ɲɔni ni kenkekɔkɔyɔkunbɛn. A pikiri kelen bɛ kɛ den kalo 12 ni a kalo 15 cɛ, filanan bɛ kɛ san 4 ni san 6 cɛ. Sidabana bɛ den min na, aw kana ɲɔnin pikiri kɛ o den na.
Biɲɛdimi boloci pikiri ye kɛko sigiyɔrɔma saba ye, ale ni kannabagani, nɛgɛtigɛbana ani keteketeni pikiri bɛ kɛ ɲɔgɔn fɛ. Jamana dɔw la biɲɛdimi boloci fɔlɔ bɛ kɛ kabini den bange yɔrɔ, filanan bɛ kɛ a kalo 2, sabanan a kalo 6. Dɔgɔkun 4 ka kan ka don boloci fɔlɔ ni filanan cɛ, dɔgɔkun 8 bɛ don filanan ni sabanan cɛ.
Hib (Haemophilus influenzae de type b) banakisɛ min ye denmisɛnniw ka kanjabana ni u ka sinkɔrɔkɛrɛdimi sababu ye. A boloci pikiri ye sigiyɔrɔma 3 ye, a ni “D.T.COQ” pikiri 3 fɔlɔ bɛ kɛ waati kelen na.
Nɛgɛtigɛbana (tétanos) boloci min bɛ kɛ mɔgɔkɔrɔba la ani denmisɛnni minnu si tɛmɛna san 12 kan. Duniya fan bɛɛ la, nɛgɛtigɛbana boloci laɲininen don san 10 o san 10. Jamana damadɔ kɔnɔ, nɛgɛtigɛbana boloci bɛ kɛ denmisɛnniw na u san 9 ni san 11 cɛ. (san 5 D T COQ fɔlɔ kɛlen kɔfɛ), o kɔfɛ, san 10 o san 10 a bɛ kɛ fana. Musokɔnɔma fana ka kan ka nɛgɛtigɛbana boloci kɛ walasa ka a den kisi (Aw ye gafe ɲɛ 182 ni 250 lajɛ).
Kɔnɔbolikunbɛnfura (Rotavirus): A bɛ di den ma a kalo 2 ka se kalo 4 ma siɲɛ 2 ka se siɲɛ 3 ma. Ni a ɲɛci bɛ yen, a bɛ di den kalo 6 fana. Nin fura in bɛ kɔnɔboli bali, ale min ye denmisɛnni caman ka saya sababu ye.

Ɲɔni fana boloci tun bɛ kɛ dɔgɔtɔrɔso dɔw la, nka foroba bolociw sababu la, o bana in tununa.

Tifoyidi ani kanjabana bolociw fana bɛ yen, nka u lasɔrɔ man di wa u tɛ di ni kɛcogo kɛrɛnkɛrɛnnen dɔw tɛ.

Jamana dɔw la, sayinɛrɛma boloci ye waajibi ye. A bɛ kɛ den san 1 ka tila ka a kuraya san 10 o san 10. Aw ye ɲininkali kɛ aw ka mara boloci yɔrɔ la.

Ɲɔni ni senfagabana ani sɔgɔsɔgɔninjɛ bolocifuraw ka kan ka mara sumayaba la, fo ka u kɛ gilasi ye (a yɔrɔ funteni man kan ka tɛmɛ degere 8 kan). Biɲɛdimi, nɛgɛtigɛbana, keteketeni ani kannabagani, olu fana bolocifuraw ka kan ka mara sumayaba la, nka u man kan ka kɛ gilasi ye (a yɔrɔ funteni man kan ka tɛmɛ degere 8 kan). Nɛgɛtigɛbana ni keteketeni ani kannabagani bolocifuraw dilannen tɛ se ka tɛmɛ lɛri 1 kan. A dilannen kɔ, ni a ɲɛ kɛra jɛman ye, o bɛ a jira ko a tiɲɛna, a tɛ se ka a baara kɛ tuguni.

Aw bɛ aw denw bolo ci a tuma na.
Aw bɛ aw jija bolociw kelen kelen bɛɛ hakɛ ka dafa.

Walasa ka sumayabana kunbɛn fɛɛrɛ ɲuman ɲɛdɔn, aw ye gafe ɲɛ Mɔgɔ tangacogo sumayabana ma lajɛ:

Ka bana furakɛ a tuma na ka ɲɛ, o ɲɔgɔn banakunbɛnfɛɛrɛ tɛ.
Bamananw ko: wulituma dɔn ka fisa sen ka di ye.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →