Kanjabana ni kunsɛmɛnabana

Nin kunkololabana ninnu ye banajugubaw ye, sango ni u bɛ denmisɛnni na. Tuma dɔw la u sababu ye bana wɛrɛw kɔlɔlɔ ye i n’a fɔ: oreyɔn (oreillons), ɲɔni, ketekete, tulodimi. Sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ muso minnu na, kanjabana, bɛ se ka olu denw minɛ, sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ min senkɔrɔ.

Kanjabana taamasiɲɛw

• Farigan
• Kunkolodimi gɛlɛn
• Tɔn bɛ ja, den bɛ kɛ i n’a fɔ a bɛ nin ja in na cogomin: kan ni kɔ fana bɛ ja.
• A bɛ gɛlɛya ka a kunkolo labiri.
• Den minnu tɛ san kelen bɔ, a bɛ olu ŋuna jigin.
• Fɔɔnɔ.
• Kanjabana walima kunsɛmɛbana kodɔnni bɛ se ka gɛlɛya denmisɛnni kunda. Den bɛ se ka kasi a tɛ deli ka kasi min kɛ kɔrɔlen, hali ni a ba ye a bɛrɛbɛrɛ, walima a bɛ sɛgɛn
• Tuma dɔw la, den bɛ ja, walima a bɛ lamagali sidɔnbaliw kɛ a yɛrɛ ma
• Den ka bana bɛ juguya ka taa a fɛ, fo ka se a kirinni ma.
• Kanjabana sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ kɔkɔ dɔɔni dɔɔni tile dama dɔw walima dɔgɔkun dama dɔw kɔnɔ. Kanjabana kɔnɔ, fɛn suguya wɛrɛw bɛ yen minnu bɛ juguya teliya la lɛri dama dɔw walima tile dama dɔw kɔnɔ.

A furakɛcogo

Waajibi don dɔgɔtɔrɔ ka den lajɛ, sani o cɛ:

• Aw bɛ anpisilini (ampicilline) pikiri miligaramu 500 kɛ a tigi la siɲɛ 4 tile kɔnɔ. Ni denmisɛnni don kilogaramu kelen o kilogaramu kelen, aw bɛ miligaramu 200 kɛ a la tile kɔnɔ. Ni denfitini don, aw bɛ zantalini (gentalline) fara anpisilini kan (kilogaramu kelen o kilogaramu kelen, aw bɛ miligaramu 2 kɛ a la tile kɔnɔ).
• Ni farikolo funteni yɛlɛla ka tɛmɛ degere 40 kan, aw bɛ fini dɔ su jisuma na ka o da a tigi kan ani ka farisumafura di a ma (aw ye gafe ɲɛ Asipirini, Aspirine ni Parasetamɔli, Paracétamol lajɛ). Ni a tigi bɛka ja, walasa ka o lajɔ: (aw ye gafe ɲɛ Kirinni, jali lajɛ).
• Ni sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ ba la walima ni sababu wɛrɛ ye a to aw sigara ko kanjabana bɛ den na sɔgɔsɔgɔninjɛ bɛ min senkɔrɔ, kilogaramu kelen o kilogaramu kelen, aw bɛ sitɛrɛpitɔmisini (stréptomycine) pikiri miligaramu 20 kɛ a tigi la, aw bɛ taa dɔgɔtɔrɔso la o yɔrɔ bɛɛ. Ani fana aw bɛ anpisilini ta ni o ye a sɔrɔ bana sababu tɛ sɔgɔsɔgɔninjɛ ye.
• Ni aw bɛ a dɔn ko kanjabana sɔrɔla sumayabana de fɛ, aw bɛ aritesunati (artésunate) walima kinini (quinine) pikiri kelen kɛ a tigi la yɔrɔnin kelen (aw ye gafe ɲɛ Sumayafuraw lajɛ).

A kunbɛncogo

Walasa ka sɔgɔsɔgɔninjɛ ni kanjabana kunbɛn, bana in bɛ denba min na, o den bolo ka kan ka ci sɔgɔsɔgɔninjɛ (BCG) ko la ni a bangera dɔrɔn. Denyɛrɛni ka kɛta hakɛ ye mililitiri 0.05 ye (a kɛta hakɛ kofɔlen mililitiri 0.1, o tilancɛ). Hakilina wɛrɛw bɛ yen aw tangacogo kan sɔgɔsɔgɔninjɛ ma min bɛ gafe ɲɛ Ni sɔgɔsɔgɔnijɛbagatɔ bɛ aw ka so na.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →