Bana min bɛ sɔrɔ ɲimiw, npɛrɛnw, ni dabiw ka kinni fɛ (Typhus)

Bana don min ni tifoyidi bɔlen don kosɛbɛ. A banakisɛ bɛ sɔrɔ ɲiminw, dabiw, npɛrɛnw ani ngarangaw de fɛ.

ɲimi

npɛrɛn

ɲinɛlangaranga

A taamasiɲɛw

• A daminɛ na, a bɛ kɛ i n’a fɔ mura, o kɔfɛ farigan bɛ kɛ a senkɔrɔ, nɛnɛ bɛ a tigi minɛ, dimi bɛ kɛ a kolow la ani a tigi kunkolo bɛ a dimi.
• Kurukuru misɛnni i n’a fɔ ɲɔni, olu bɛ bɔ a tigi fari fan bɛɛ la, fo ka a bɔ a ɲɛda la. Tile damadama farigan kɔfɛ, jolisu misɛnniw bɛ se ka sigi a fari kɔrɔ. O kɔfɛ, kurukurumisɛnni bɛ bɔ fari la, a bɛ daminɛ a kaman kɔrɔ fɔlɔ, o kɔ, a bɛ jɛnsɛn a fari tɔ la, ka sɔrɔ ka se bolow ni senw ma (nka a tɛ bɔ a ɲɛda la, a tɛgɛ walima a sentɛgɛ kɔnɔ). O kurukuruw bɛ i n’a fɔ joli misɛnniw.
• Kunnakuma, degunkojugu.
• A farigan bɛ se ka tile 15 ni kɔ kɛ sen na. Ni dusukunnabana taamasiɲɛ tɛ denmisɛnniw ta sen kɔrɔ, o tɛ basi ye, nka o bɛ se ka kɛ faratiba ye mɔgɔkɔrɔbaw ma. Bana in mana mɔgɔ caman minɛ waati kelen o farati ka bon kosɛbɛ.
• Npɛrɛn mana bana in bila mɔgɔ la, o kinda dimi bɛ se ka bonya, gɛnɛgɛnɛw bɛ funu, u bɛ mɔgɔ dimi kosɛbɛ.

A furakɛcogo

• Ni aw sɔmina ko bana in bɛ dɔ la, aw bɛ ladilikan ɲini dɔgɔtɔrɔ fɛ. Jolisɛgɛsɛgɛ bɛ se ka ye a la.
• Aw bɛ tetarasikilini (tétracycline) miligaramu 250 forokoni 2 di a tigi ma ni baliku don, siɲɛ 4 tile kɔnɔ fo dɔgɔkun 1 (tile 7) (aw ye sɛbɛn ɲɛ Tetarasikilini lajɛ). Kuloranfenikɔli (chloramphénicol) fana ka ɲi, nka farati bɛ o la (sɛbɛn ɲɛ Kuloranfenikɔli, chloramphénicole lajɛ)

A kunbɛncogo

• Aw ye saniya tabolow matarafa.
• Aw ye dendaya ɲimiw bɛɛ faga.
• Aw ye npɛrɛnw faga ka bɔ wuluw la, wa aw kana a to u ka don so kɔnɔ.
• Aw ye jakumaw bila ka ɲinɛw faga walima ka u minɛ ni jan ye (aw kana u faga ni pɔsɔnni ye o bɛ se ka basi lase bagan tɔw ni denmisɛnniw ma.
• Aw ye ɲinɛnagarangaw faga. Aw kana ɲinɛsuw ta aw bolo la. U garangaw bɛ se ka pan ka yɛlɛ aw la Aw ye ɲinɛsuw ni u la garangaw jeni. Aw bɛ fɛnɲɛnamafagalan kɛ ɲinɛw ka dingɛ kɔnɔ ani u dagayɔrɔw la.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →