Fari fanw banani

Kunnakirikirili (den kirikirila)

Kunnakirikiri ye joginni ye kunsɛmɛ na min bɛ fiyɛn bila den yɛlɛmacogo la ka bɔ a nɔ na ani a secogo a fari kɔrɔ.

• Jiginniyɔrɔ la, den magaman bɛ kɛ a ye k’a kolo faga ten (nka dɔw ta la, den bɛ mɔgɔ kɛnɛman fari ta fɔlɔ).
• Den ka mɔni senna bɛ sumaya ni a denɲɔgɔn tɔw ta ye a kɔrɔbayatɔ. A bɛ sumaya a kunkolo kɔrɔtali la, sigili la, walima ŋunumani na.
• Dumunikɛ ka gɛlɛn a densugu ma. A bɛ dimi ka kasi dɔrɔn. A dɔw la, a masumalen bɛ kɛ ka tɛmɛ den masumanicogo kɔrɔ kan.
• Komin a bɛ ka mɔ ka taa a fɛ, a bɔli a nɔ na bɛɛ bɛ kɛ n’a fari jalen ye ani fanw lamagabaliya ye.

Ɲɛda, kan walima faribakolo bɛ nkɔlɔ ka don ɲɔgɔn na i ko kɛmɛsu, ka to ka kuru ka seri.

Kunnakirikiri bɛ den minnu na olu tila bɛɛ ka suma hakilinamiiri fɛ ani kalan fɛ. Nka i kana u bɛɛ minɛ o ma. Den kunnakirikiritɔw bɛ se ka tulon kɛ, u bɛ se ka fɛn dege, u bɛ se ka don kalan na.

Kunnakirikiri tɛ bana banta ye. Nka i bɛ se ka a densugu dɛmɛ walasa a bɛ se ka sagolakow kɛ a yɛrɛ ye. A ka se ka a jɔ a yɛrɛ la, ka kuma ani ka a yɛrɛ ladon ani mɔgɔ wɛrɛw. I bɛ se kɛnɛyaso dɔ la farikololabɛn bɛ yɔrɔ min na. I bɛ i jija ka kɛnɛyaso dɔ yɔrɔ ɲini hakilinabanabaatɔw ladonni walima farikololalagali bɛ kɛ yɔrɔ min na.

Bara kuru janyali ka bɔ (baralakaliya)

Bara min kuru janyara ka bɔ i n’a fɔ nin cogo (ja kɔnɔ) o bɛ sɔrɔ kɔnɔbara bu dɔw bɔli fɛ ɲɔgɔn na dɔɔni. A bara sugu bɛ ban a yɛrɛ ma hali ni fura ma kɛ a la. Ka fini tigɛ ka bɛn a ma walima k’a siri ni finikɔnɔ ye walasa a ka ncɔn ka jigin o fɛ o tɛ mako ɲɛ a la. (Nka barajuru binnen kɔ, a tɛ dimi kɛ tugun). Hali baralakaliya kunbaba min b’a cogo la o tɛ kojugu ye barisa o mɛn o mɛn o bɛ don a yɛrɛ ma. N’o bɛ yen halisa den san 5 tɛmɛnen kɔ, i bɛ dɔgɔtɔrɔw sɛgɛrɛ n’a ye. A bɛ se ka kɛ a ka kan ka tigɛ ni ka a labɛn.

Kɔkilifunun, sumaya, ani kaliya

Kɔkiliw bɛ foroko min kɔnɔ, n’a bɛ wele ko kayabara, o bɛ se ka fa ji fɛ walima nugumisɛn kun dɔ bɛ se ka yuuru ka jigin o kɔnɔ. O bɛ na ni o fan fununni ye.

A bana in sɔrɔsababu bɛ se ka dɔn. I bɛ yeelen dɔ mɛnɛn kayabara dugumana na.

• Ni yeelen bɛ tɛmɛ a fɛ, o kɔrɔ ye ko kayabara falen don ji la. O bɛ wele ko sumaya wa a ka ca a la o bɛ ban a yɛrɛ ma. N’a mɛnna ka tɛmɛ san kelen kan, i bɛ se dɔgɔtɔrɔw ma u k’i lajɛ.
• Ni yeelen tɛ tɛmɛ a fɛ, ani fana ni kuru bɛ foolo ka taa a fɛ ni den bɛ sɔgɔsɔgɔ walima ka kasi, o kɔrɔ ye ko nugumisɛn kun dɔ yuurula ka jigin a kɔnɔ. A bɛ fɔ o ma ko kaliya.

Kaliya fana bɛ se ka nin yɔrɔ funu (ja kɔnɔ) cɛmannin fara musomannin kan. Ni funu in bɛ foolo ka den to sɔgɔsɔgɔ la walima kasi la, a ka teli ka kɛ kaliya ye. (N’a bɛ to a cogo la, a ka teli ka kɛ fasakun dɔ fununen ye, aw ye sɛbɛn ɲɛ Joli juguyali taamasiɲɛw lajɛ).

Kaliya ka kan ka furakɛ ni a yɔrɔ tigɛli de ye. I bɛ se ka a lajɛ ka a digi ka don fɔlɔ:

1. Ni jazepamu (diazépam) bɛ i bolo, i b’o d’a tigi ma ka dimi da (ɲɛ Jazepamu, Diazépam na kalan)
2. I bɛ kunkɔrɔdonnan walima fɛnkuru dɔ don den dalen bobara kɔrɔ k’o yɔrɔ kɔrɔta san fɛ ni a kunkolo ye.
3. I bɛ a minɛ ka a biri a kunbiri kan ka a kɔfɛla jira kɛnɛ kan kaliya ka ye ka lasaa – i ko ntori.
4. I bɛ jikuru dɔ da finimugu wali kɔɔrimugu kɔnɔ k’o sumalen d’a la k’a funu jigin. I bɛ jɔ ka sanga 10 ɲɔgɔn kɛ fɔlɔ.
5. Ni o ma mako ɲɛ, i bɛ i bolo da a la k’a digi nɔgɔya la ka don a nɔ na yen. A digili ka don a nɔ na yen o t’a bali a ka taa baara dɔgɔtɔrɔso la.

Ni dimi gɛlɛn bɛ kayabara kɔnɔ, kɛrɛn­kɛrɛnnenya la n’a dimi wulili tɛ suda, o ye sogokun dɔ melekelen ye fari la. O bɛ wele ko kɔkilimeleke. O den mako bɛ baarali la o yɔrɔ bɛɛ k’a kɔkili furakɛ.

Dawoloci ni nakaloci

Dawolocilen ye ka teli ka. Nakaloci yeli man teli. Aw bɛ aw bolokɔni don nakalo la walasa ka a dɔn ni a datugulen don ka ɲɛ. Dawoloci ni nakaloci kɔlɔlɔ ye gɛlɛya donni ye den ka sinmin na.

Walasa ka den di o den sugu ma, aw bɛ aw bolo bila da yɔrɔ cilen na a sinmintɔ. Ni nakaloci don, aw bɛ falakani don da sinnukun ni nakalo cɛ yɔrɔ cilen fan na. Ni o bɛɛ la den bɛka gɛlɛya sɔrɔ sinmin na, aw bɛ sin bisi bolo la ka a di a ma ni kutu ye walima ni minɛn ye ye min bɛ sin tonitoni den da kɔnɔ, aw bɛ ninnu dɔ la kelen kɛ fo den tuma min den bɛ se ka sin min a yɛrɛ ye. Aw bɛ a balo nin cogo la walasa a ka to kɛnɛya la. Walasa ka sin bisicogo dɔn bolo la ka a di den ni kutu ye, aw bɛ gafe ɲɛ Sin bisicogo bolo la lajɛ.

Dawoloci bɛ se ka kala ni den ye kalo 3 sɔrɔ wa fana a san 1 nakaloci fana bɛ se ka kala. Jamana caman nan in bana fila bɛ furakɛ fuu wa u furakɛli bɛ se ka yɛlɛma don den ka mɔgɔya la. Aw ye a kunnafoni ɲini bana ninnu furakɛli kan dɔgɔtɔrɔso la.

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →