Maɲa

Wololabana don min ka ca, kɛrɛn­kɛrɛnnenyala denmisɛnw na. Tuma dɔw la, a bɛ duden bɛɛ minɛ ɲɔgɔn fɛ. Kisɛkisɛniw bɛ bɔ, u bɛ mɔgɔ ŋɛɲɛ, a ka ca la o bɛ kɛ sufɛ. O kisɛkisɛniw ka teli ka bɔ:

Bolokɔniw ni ɲɔgɔn cɛ

Tɛgɛkɔ kan

Cɛkisɛ la

Dogoyɔrɔw la

Senkɔniw ni ɲɔgɔn cɛ

A ka ca a la, a tɛ bɔ kungolo ni ɲɛda la fo ni a kɛra denmisɛnw ye.

Kisɛmisɛnni minnu bɛ bɔ denmisɛnniw dogoyɔrɔ la ni u bɛ mɔgɔ ŋɛɲɛ, olu caman sababbu ye maɲa ye.

Maɲa sababu ye fɛnɲɛnamaniw ye minnu bɛ don mɔgɔ wolo kɔrɔ. Ni mɔgɔ bɛ a yɛrɛ siyɛn, kisɛkisɛniw bɛ nɛ ta ani ka gɛnɛgɛnɛ bila mɔgɔ la walima ka farigan bila mɔgɔ la.

Maɲa kɛko fɔlɔ ka mɔgɔ minɛ, a bɛ se ka dɔgɔkun 2 kɛ ka se dɔgɔkun 6 ma sani a taamasiɲɛnw ka ye. Nka ni a delila ka mɔgɔ min minɛ, a taamasiɲɛw bɛ ye o tigi la tile 1 walima tile 4 kɔnɔ.

A furakɛcogo

• Ni maɲa bɔra mɔgɔ kelen na denbaya la, duden bɛɛ ka kan ka furakɛ. Kafoɲɔgɔnyaw kɔfɛ aw kan ka aw yɛrɛ furakɛ.
• Ka jɛya matarafa. K’i ko ani ka donfiniw falen don o don.
• Aw bɛ sɔnniw tigɛ k’u surunyan kosɛbɛ walasa bana kana yɛlɛma mɔgɔ wɛrɛ fɛ.
• Ka finiw, daraw, birifiniw ni dɛbɛnw ko ka u fɛnsɛn tile kɔrɔ walima ka u bila jiwulilen na.
• Aw bɛ baganw labɔ du kɔnɔ
• Aw bɛ aw ko ka jɛ ni safinɛ ye. Aw bɛ tulu mu pɛrimetirini (perméthrine) bɛ tulu min na (Elimite, aw ye sɛbɛn ɲɛ Pɛrimetirini, Perméthrine lajɛ). Aw bɛ tulu in mu aw fari fan bɛɛ la fo ka bɔ aw ɲɛda la fo ni o y’a sɔrɔ maɲa bɔlen don ɲɛda la. Aw bɛ a to fo lɛri 10 walima lɛri 14 sani aw ka aw ko. Furakɛli kɔfɛ, aw bɛ fini jɛlenw don ani ka da dara jɛlenw kan. Aw bɛ segin furakɛli kan dɔgɔkun 1 kɔfɛ.
• Aw kana tulu mu fɛnɲɛnamafagalan (Lindane) bɛ sɔrɔ tulu min na barisa lindani ye pɔsɔnni ye.
• Ni aw tɛ se ka pɛrimetirini sɔrɔ, aw bɛ se ka korotamitɔni (Crotamiton, izinitigiw ka tɔgɔw dalen Eurax ani Crotan) lajɛ; nka, aw kana a mu denmisɛnw na minnu si tɛ san 3 bɔ.
• Walima aw bɛ kiribi ni bagantulu ɲagaminen, mutulu dɔ mu. Aw bɛ kiribi dɔɔni ɲagami tulu caman na. Aw kana a mu denmisɛnw na minnu tɛ san 1 bɔ. Aw bɛ a mu aw fari fan bɛɛ (fo ni a bɔra aw ɲɛda la) siɲɛ 3 don o don fo ka se tile 3 ma. Ni a muni ye kurukuruw juguya walima ka faritanabana wɛrɛ bila aw la, aw bɛ a jɔ (aw ye sɛbɛn ɲɛ Faritanabanaw lajɛ).
• Ni o furasi ma foyi ɲɛ, aw bɛ se ka iwɛrimɛkitini (ivermectine) dɔ kɛ a la (aw ye sɛbɛn ɲɛ Iwɛrimɛkitini, Ivermectine lajɛ), aw bɛ se ka segin o kan tile 10 walima tile 14 kɔfɛ. Nin furakɛcogo de ka ɲi sidatɔw ma.

Aw ye aw janto: Ni joli juguyara kojugu fo ka kisɛkisɛniw kɛ a la (o ka teli ka kɛ denmisɛnw na), aw bɛ fɔlɔ ka ko ni pɛrimanganatiji (permanganate) ye tile 3 ka se tile 6 ma sani aw ka a furakɛ (aw bɛ a kisɛ 1 bila litiri 1 ji la).

📖 Gafe kɔnɔkow
← Segin kɔfɛ | Taa ɲɛfɛ →