Ni aw bɛ npɛrɛ bɔ, aw bɛ a bɔ ni pɛnsi ye. Aw bɛ pɛnsi kɛ ka minɛ fo a da yɔrɔ, ka sɔrɔ ka a sama. (Aw kana a kɔnɔbara bisi cogosi la). Aw bɛ a minɛ ka ɲɛ ka tila ka a sama dɔɔni dɔɔni.
Banajugu ni muluku caman sababu bɛ bɔ npɛrɛ ka kinni na. Nka ni a samana ka bɔ ka ɲɛ lɛri dama dɔrɔn a ka kinni kɔfɛ, o bɛ ni gɛlɛyaw bali. Ni aw bɔra yɔrɔ la npɛrɛ ka ca yɔrɔ min na, aw bɛ aw fari fan bɛɛ lajɛ ka ɲɛ.
Ni aw bɛna npɛrɛ sama ka bɔ aw fari la, aw bɛ a kɛ cogo bɛɛ la a kungolo kana to aw sogo la, barisa o bɛ se ka kɛ banamisɛnni dɔ sababu ye. Aw kana npɛrɛ sama cogosi la ka bɔ. Walasa a kungolo kana to farisogo la:
Ni aw bɛ npɛrɛ bɔ, aw bɛ a bɔ ni pɛnsi ye. Aw bɛ pɛnsi kɛ ka minɛ fo a da yɔrɔ, ka sɔrɔ ka a sama. (Aw kana a kɔnɔbara bisi cogosi la). Aw bɛ a minɛ ka ɲɛ ka tila ka a sama dɔɔni dɔɔni.
Ni aw ye a bɔ, aw kana a ta aw bolo la. Ni aw bɛ a fɛ ka a faga, aw bɛ se ka a bila tasuma na, aw bɛ se ka alimɛti mɛnɛ ka o da a la walima aw bɛ se ka alikɔli bɔn a kan.
Npɛrɛ fitiniw silatunucogo ni maɲa furakɛcogo bɛɛ ye kelen ye (aw ye sɛbɛn ɲɛ Maɲa furakɛcogo lajɛ). Walasa ka npɛrɛ ka kinni dimi ni a ŋɛɲɛ nɔgɔya, aw bɛ se ka dimimadafuraw ta ani ka fariŋɛɲɛ furakɛcogo bato (aw ye sɛbɛn ɲɛ Ŋɛɲɛ furakɛcogo lajɛ).
Walasa npɛrɛ kana aw kin, aw bɛ kiribimugu mu aw fari la sani aw ka taa foro la walima kungo kɔnɔ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la sen ni bolo tugudaw, cɛkisɛ ani kamakɔrɔlaw.
Ɲimiw ni npɛrɛw bɛ farigan in bila mɔgɔ la. Farigan bɛ nɛnɛ kari mɔgɔ la, a kuntaala bɛ taa tile 2 fo tile 7, a bɛ taa ka tila ka segin. Tuma dɔw la, fariganbagatɔ ɲɛ bɛ kɛ nɛrɛ ye. A bɛ kɛ mɔgɔw hakili la ko sumaya don, nka kulorokini (chloroquine) tɛ se ka a furakɛ, o la a ka ɲi aw ka taa dɔgɔtɔrɔso la.
A kunbɛnni: Aw bɛ se ka laso kɛ koko la ni o bɛ aw bolo (aw ye sɛbɛn ɲɛ Fɛnɲɛnamafagalan lajɛ).